اجزا یک سیستم آبیاری بارانی را می توان به صورت خلاصه به موارد زیر تقسیم بندی نمود :
تامین فشار در سیستم آبیاری بارانی اولین اولویت می باشد. میزان فشار در این سیستم در سه رنج متفاوت تقیسم بندی می شود:
پمپ با مصرف برق زیاد یکی از المان های پر مصرف می باشد و هر چقدر پمپ فشار آب بیشتری را تامین نماید مصرف انرژی در ان بیشتر می شود. از این رو به دلیل صرفه اقتصادی و صرفه جویی در مصرف انرژی از سیستم آبیاری کم فشار استقبال بیشتری می گردد.
سیستم آبیاری متحرک خطی و سیستم آبیازی عقربه ای مثال های از سیستم های آبیاری بارانی کم فشار می باشند، که می توانند در مزارع صنعتی و مدرن به کار گرفته شوند.
پاسخ به این سوال منفی است. در مواردی که محل منبع آب در ارتفاع بالاتری از مزرعه قرار گرفته باشد می توان از اختلاف ارتفاع بین محل قرارگیری پمپ و مزرعه جهت تامین نیروی پمپاژ استفاده نمود. در این حالت آب توسط لوله به مزرعه منتقل می شود و انرژی پتانسیل آب به عنوان محرک در لوله آب را به جلو می راند.
اما تامین این شرایط همیشگی نیست از این رو در بیشتر مزارع جهت تامین فشار پشت آب از پمپ استفاده می شود.
لوله اصلی چه ویژگی هایی دارد ؟ در زیر ویژگی های اصلی لوله اصلی بررسی می شود.
لوله اصلی انتقال دهنده اصلی آب از محل منبع تا مزرعه می باشد. در بیشتر مزارع لوله اصلی به عنوان ناقل آب حضور دارد و از آنجا که این لوله ها به ندرت جابه جا می شوند معمولا در زیر زمین نصب می شوند. فشار آب در لوله اصلی بالاست .
لوله اصلی می تواند انشعابات کوچکتری داشته باشد که به آنها لوله نیمه اصلی manifold گفته می شود.
لوله اصلی لوله اصلی آبرسانی در مزرعه می باشد گه تمام مزرعه را آبیاری می نماید اما لوله نیمه اصلی در آبیاری بخشی از مزرعه به کار برده می شود.
همانطور که گفته شد، لوله اصلی در بسیار از مزارع در زیر زمین کار گذاشته می شود. در هر نقطه از مزرعه تیاز به آب بود آب با استفاده از لوله های عمودی به سطح زمین منتقل می شود.
جهت قطع و وصل جریان آب در رایزر ها از شیر فلکه در ابتدای آنها استفاده می شود.
لوله اصلی آب را از محل پمپ به مزرعه می رساند و لوله رایزر آب را به سطح زمین می رساند اما جهت توزیع آب در مزرعه از لوله های لاترال استفاده می شود. لوله های لاترال از لوله اصلی و یا لوله اصلی انشعاب می گیرند و در سطح زمین قرار دارند.
در طراحی سیستم های آبیاری تعیین محل قرار گیری و همچنین قطر لوله لاترال از مهمترین مسائل طراحی می باشد.
تعداد لوله های لاترال در سیستم های آبیاری مختلف متفاوت است :
سیستم ماشین های متحرک دورانی ———————یک لوله لاترال
سیستم آبیاری ماشینی خطی —————————یک لوله لاترال
سیستم آبیاری ماشین های لوله ای خطی —————-یک لوله لاترال
سیستم های آبیاری کلاسیک متحرک ———————دو یا جند لوله لاترال
آبپاش آب را از لوله های فرعی دریافت و آن را به صورت پودر و یا قطرات ریز یا درشت ( بسته به نوع آبپاش ) تبدیل می نماید.
اجزای اصلی آبپاش
آنچه که باعث تفاوت در آبپاش ها می باشد، سری آبپاش (نازل) می باشد. نازل آبپاش تعیین می کند که آب به چه صورت در مرحله نهایی تبدیل شود. به عنوان مثال نازل مه پاش با داشتن دریچه های خروجی ۱۰ تا ۱۰۰ میکرون می توانند آب را به قطرات ۱۰ میکرون و یا ۱۰۰ میکرون تبدیل نمایند.